NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
15 - (1672) حدثنا
محمد بن
المثنى ومحمد
بن بشار
(واللفظ لابن
المثنى) قالا:
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا
شعبة عن هشام
بن زيد، عن
أنس بن مالك؛
أن
يهوديا قتل
جارية على
أوضاح لها.
فقتلها بحجر.
قال: فجيء بها
إلى النبي صلى
الله عليه وسلم.
وبها رمق.
فقال لها
(أقتلك فلان؟)
فأشارت برأسها؛
أن لا. ثم قال
لها الثانية.
فأرشارت برأسها؛
أن لا. ثم سألها
الثالثة.
فقالت: نعم.
وأشارت
برأسها. فقتله
رسول الله صلى الله
عليه وسلم بين
حجرين.
[ش
(على أوضاح
لها) أي لأجل
حلى لها من
قطع فضة. ذكر
أهل اللغة أن
الفضة تسمى
وضحا،
لبياضها، ويجمع
على أوضاح.
(وبها
رمق) الرمق هو
بقية الحياة
والروح].
{15}
Bize Muhammed b.
El-Müsennâ ile Muhammed b. Beşşâr rivayet ettiler. Lâfız İbni'l-Müsennâ'nındır.
(Dedilerki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivayet etti. (Dediki): Bize Şu'be, Hişâm
b. Zeyd'den, o da Enes b. Mâlik'den naklen rivayet ettiki,
Bir yahudi gümüş
zînetleri için bir cariyeyi öldürmüş. Onu taşla Öldürmüş. Müteakiben cariyeyi
can teslim etmeden Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e getirmişler. Cariyeye:
«Seni filân mı öldürdü?»
diye sormuş. Câriye başı ile: Hayır! diye işaret etmiş. Sonra ikinci defa
sormuş. Câriye başı ile yine: Hayır! Diye başı ile işaret etmiş. Bunun üzerine
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) işaret etmiş. Sonra üçüncü defa
sormuş. (Bu sefer câriye) evet, demiş ve yahudîyi iki taş arasında öldürmüş.
(1672) وحدثني
يحيى بن حبيب
الحارثي.
حدثنا خالد
(يعني بن الحارث).
ح وحدثنا أبو
كريب. حدثنا
ابن إدريس.
كلاهما عن
شعبة، بهذا
الإسناد،
نحوه. وفي
حديث ابن إدريس:
فرضخ رأسه بين
حجرين.
[ش
(فرضخ رأسه
بين حجرين)
قال النووي:
رضخه بين حجرين
ورضه
بالحجارة
ورجمه
بالحجارة. هذه
الألفاظ
معناها واحد.
لأنه إذا وضع
رأسه على حجر،
ورمى بحجر
آخر، فقد رجم
وقد رض وقد
رضخ].
{…}
Bana Yahya b. Habîb
El-Hârisî de rivayet etti. (Dediki): Bize Hâlid (yâni İbni'l-Hâris) rivayet
etti. H.
Bize Ebû Kureyb dahî
rivayet etti. (Dediki): Bize İbni İdris rivayet etti.
Bu râvilerin ikisi de bu
isnâdla Şu'be'den bu hadîsin benzerini rivayet etmişlerdir. İbni idrîs
hadîsinde: «Başını iki taş arasında ezdi.» cümlesi vardır.
16 - (1672) حدثنا
عبد بن حميد.
حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر
عن أيوب، عن
أبي قلابة، عن
أنس؛
أن
رجلا من
اليهود قتل
جارية من
الأنصار على حلى
لها. ثم
ألقاها في
القليب. ورضخ
رأسها
بالحجارة.
فأخذ فأتى به
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فأمر به
أن يرجم. حتى
يموت. فرجم حتى
مات.
[ش
(القليب) هو
البئر].
{16}
Bize Abd b. Humeyd
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdürrazzâk rivayet etti, (Dediki): Bize Ma'mer,
Eyyûb'dan, o da Ebû Kılâbe'den, o da Enes'den naklen haber verdi ki,
Yahudîlerden bir adam,
Ensâr'dan bir cariyeyi zinetleri için öldürmüş; sonra onu kuyuya atmış. Başını
da taşlarla ezmiş. Arkacığından yahudî yakalanarak Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'e getirilmiş. O da ölünceye kadar recm edilmesini emir
buyurmuş; ve yahudî recmedilmiş; nihayet ölmüş.
(1672) - وحدثني
إسحاق بن
منصور. أخبرنا
محمد بن بكر. أخبرنا
ابن جريج.
أخبرني معمر
عن أيوب، بهذا
الإسناد،
مثله.
{…}
Bana îshâk b. Mansûr da
rivayet etti. (Dediki): Bize Muhammed b. Bekr haber verdi. (Dediki): Bize İbni
Cüreyc haber verdi. (Dedikî): Bana Ma'mer, Eyyûb'dan bu isnâdla bu hadîsin
mislini haber verdi
17 - (1672) وحدثنا
هداب بن خالد.
حدثنا همام.
حدثنا قتادة
عن أنس ابن
مالك؛
أن
جارية وجد
رأسها قد رض
بين حجرين.
فسألوها: من
صنع هذا بك؟
فلان؟ فلان؟
حتى ذكروا
يهوديا. فأومت
برأسها. فأخذ
اليهودي فأقر.
فأمر به رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أن
يرض رأسه
بالحجارة.
[ش
(فأومت) يريد أومأت.
أي أشارت. كما
قال الشاعر:
أومى إلى
الكوماء هذا
طارق * نحرتني
الأعداء إن لم
تنحرى].
{17}
Bize Heddâb b. Hâlîd de
rivayet etti. (Dediki): Bize Hemmâm rivayet etti. (Dediki): Bize Katâde, Enes
b. Mâlik'den naklen rivayet etti ki, bir câriye, başı iki taş arasında ezilmiş
olarak bulunmuş. Kendisine:
Sana bunu kim yaptı? Falan
mı? filân mı? diye sormuşlar. Nihayet bir yahudî söylemişler. Câriye başı ile
işaret etmiş. Bunun üzerine yahudî yakalanmış; ve (suçunu) itiraf etmiş.
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'de başının taşlarla ezilmesini emir
buyurmuş.
İzah:
Bu hadîsi Buhâri
«Talâk» ve «Diyât» bahislerinde; Ebû Dâvûd, Nesaî ve İbni Mâce dahî «Diyât»da
muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
Ulemâdan Katâde, Hasen,
ibni Sîrîn, îmam Mâlik, îmam Şafiî, îmam Ahmed, Ebû îshâk, Ebû Sevr,
îbni'I-Münzir ve Zahirîler bu hadîsle ihticâc ederek: «Katil, maktulü ne ile
öldürdü ise kendisi de onunla öldürülür.»
demişlerdir.
Diğer bir takım ulema
bunlara muhalefet etmiş ve kısasın ancak kılıçla yapılacağını söylemişlerdir.
Bunlar: Şa'bî, îbrâhîm Nehaî, Hasan-i Basrî, Süfyân-ı Sevrî. Ebû Hanife, Ebû
Yûsuf ve îmam Muhammed'dir. îbni Hazm: «Ebû Süleyman'ın kavli de budur.»
demiştir. Bu zevatın delîlleri
«Kısas ancak kılıçla
olur!» hadîs-i şerifidir. Bu hadîsi sahabeden : Ebû Bekre, Nu'mân b. Beşir,
îbni Mes'ûd, Ebû Hureyre ve Aliy b. Ebî Tâlib (Radiyallahu anh) hazerâtı
rivayet etmişlerdir. Rivayetlerin bâzısı hakkında söz edilmişse de her rivayet
diğerine şâhid olduğundan hadîs-i şerîf en az hasen derecesinde kalır ki,
ihticâca elverişli demektir.
Hanefîler babımız
hadîsi ile neden amel etmediklerini beş suretle îzâh etmişlerdir:
1- Katili maktulün sözü
ile öldürmek ve kısası katilin suç âleti ile yapmak îslâmiyetin ilk zamanlarına
mahsustu.
2- Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yahudiyi
ancak itirafı ile öldürdü.
3- Katili vahiy ile bildi. Onun için de beyyine
ve ikrara hacet kalmadı.
4- İhtimal onu Allah hakkı için öldürmüştür.
Nitekim yol kesenler bu sebeple öldürülür. Binâenaleyh burada âlet mevzu-u
bahis olamaz.
5- Yahudi öldürüldüğü zaman müsle mubah idi;
sonra bu hüküm neshedildi.